Biodiversiteit is, simpel gezegd, alle vormen van leven op aarde en de manier waarop zij met elkaar samenleven. Alle planten- en diersoorten zijn op een bepaalde manier afhankelijk van elkaar. Voor voedsel, maar bijvoorbeeld ook voor voortplanting. Zodra er te veel soorten verdwijnen of uitsterven of juist één soort te veel overheerst, verdwijnt de balans en komt het leven op aarde in de problemen, inclusief wij mensen. Daarom willen we grijs groener maken. Want waar grijze dingen als industrie, asfalt en stoeptegels lang stonden voor vooruitgang, weten we nu dat we ook groen nodig hebben om ons leven in balans te houden.
Er zijn veel manieren om biodiversiteit te herstellen. Alles wat jij in je eigen achtertuin, balkon, of straat doet, helpt mee. Maar hoe meer mensen je meekrijgt in je plannen, hoe beter. Misschien wil de hele buurt wel vergroenen, of misschien kun je de gemeenteraad overtuigen. Samen kunnen we van alles bereiken!
Kies hieronder hoe jij grijs groener kan maken.
Biodiversiteit is vaak ook een lokale aangelegenheid: veel Nederlandse insectensoorten zijn afhankelijk van Nederlandse planten. Daarbij help je de Nederlandse plantenwereld als je inheemse soorten (die hier van oudsher voorkomen en hier gekweekt zijn) zaait of plant in plaats van soorten uit verre landen. Zaai daarom vooral inheemse planten en bloemen. Lees hier welke inheemse bloemen en planten er zijn
Vogels en vleermuizen vinden steeds minder plekken voor een nestje in de stad. Plaats daarom nestkastjes in je tuin of op je balkon voor verschillende vleermuis- en vogelsoorten. Let wel op dat deze soorten goed kunnen samenleven.
Maak van al je tuinafval en GFT een composthoop: de compost kun je gebruiken om je tuin te bemesten en de hoop zelf is een mooi thuis voor bijvoorbeeld egels en hommels.
Er zijn steeds minder plekken waar bijen en andere insecten hun eitjes kunnen leggen. In een goed gebouwd insectenhotel bied je een veilige plaats voor hun eitjes. Lees hier meer over hoe je dit doet
Sommige onkruidverdelgers, zeker wanneer ze niet volgens de handleiding worden gebruikt, doden meer dan alleen het plantje dat jij liever niet in je tuin ziet; ze doden soms ook allerlei andere plant- en diersoorten. Trek onkruid het liefst met de hand uit of gebruik een borstel. Werkt dat niet, kies dan biologische bestrijders.
In een tuin met alleen tegels en een (kunst)grasmat vind je niet veel biodiversiteit. Plant daarom meer bloemperken: insecten eten ervan, vogels schuilen erin en het ziet er prachtig uit.
Door vlinders te tellen help je mee de stand van onze dagvlinders in kaart te brengen en ze te beschermen. Tel daarom eens mee met de tuinvlindertelling van de Vlinderstichting!
’s Nachts je tuin verlichten is vaak niet nodig, kost energie én verstoort het ritme van dieren zoals vleermuizen en nachtvlinders. En dieren die ’s nachts slapen hebben ook last van het licht. Doe dus het licht uit in je tuin of balkon en maak indien nodig gebruik van lampen die aanspringen bij beweging.
Groot of klein, een vijver zorgt voor veel nieuwe leven in je tuin. Zorg ervoor dat er water- en oeverplanten in zitten, maar geen vissen. Vissen eten namelijk de soorten op die juist belangrijk zijn voor biodiversiteit.
Een egaal en aangeharkt gazon oogt netjes, maar doet niks voor de biodiversiteit. Maai daarom hooguit één keer in de maand. Een omhoog springende paardebloem of ereprijs maakt je gazon mooier, terwijl je tuin net zo ruim blijft aanvoelen.
Een groene straat is weerbestendig. Groen vangt regenwater op en blijft koel bij een hittegolf. Ga dus voor groen, en plaats geveltuintjes in plaats van stenen.
Een boomspiegel of boomkrans is het stuk grond rondom de stam van een boom. Maak je straat biodiverser door er een inheems bloemenmengsel te zaaien.
Maak met je buren afspraken over het groenonderhoud van de straat. Met een slim maaibeleid en nestkastjes kun je je buurt al veel biodiverser maken. Misschien kun je via de gemeente wel het beheer krijgen over het groen in de buurt!
De gemeente en provincie maken het lokale beleid over biodiversiteit en laten het uitvoeren. Spreek ze aan en stimuleer ze om de meest biodiverse gemeente of provincie van Nederland te worden!
Groene daken verkoelen, vangen regenwater op en gaan langer mee dan een gewoon plat dak. Ze doen het bovendien goed als in combinatie met zonnepanelen, en kunnen als daktuin worden gebruikt. Meer informatie
De grasveldjes en plantsoentjes kunnen veel biodiverser dan ze nu vaak zijn. Kijk of je ze zelf mag beheren en maak ze biodiverser met inheems zaaigoed.
Bedrijventerreinen zijn vaak meer grijs dan groen en dat is zonde. Een groene werkomgeving verhoogt namelijk de werkkwaliteit, vermindert stress bij werknemers, en maakt het terrein klimaatbestendig. Daarnaast ziet het er ook nog eens mooi uit. Lees hier meer over hoe je dit doet
Het gat tussen grijs en groen wordt kleiner als we nieuwe en bestaande bouwprojecten vergroenen. Kies bijvoorbeeld voor groene daken, niet-betegelde tuinen, opvang van water, nestkasten of inbouwstenen voor vogels en vleermuizen.
Planten kunnen ons beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering: ze houden regenwater vast, verkoelen en filteren fijnstof. Zorg daarom voor een mooie mix van planten met deze verschillende ‘functies’.
Een Tiny Forest is een inheems bos van 250 tot 400 m2 (= 10 bij 40m) dat goed past in je wijk. Plant een Tiny Forest en draag zo bij aan een betere gezondheid, wateropvang, luchtkwaliteit en natuurbeleving.
Is er een planten of diersoort waar jouw omgeving ooit om bekend stond? Zet je dan samen met anderen in om deze soort terug te brengen – denk aan de leeuwerik of grutto. Dat doe je door met z’n allen je omgeving weer geschikt te maken voor die soort. Neem hiervoor contact op met een ecoloog en kijk samen naar wat er nodig is.
Bloemenranden langs bermen en akkers vormen een veilig plekje voor planten en dieren en beschermen het gewas tegen plagen. Zaai daarom inheemse bloemen langs bermen en akkers.
Het gaat met veel Nederlandse insecten, vogels, waterdieren en andere plant- en dierensoorten niet zo goed. Daarom organiseren natuurbeschermingsorganisaties ieder jaar tellingen. Tel mee en breng de stand van onze plant- en diersoorten in kaart
Met een goed maaibeleid kun je de biodiversiteit een enorme boost geven. Maai daarom niet te veel en op de juiste manier, zodat je ecosystemen behoudt. Meer informatie
Goede waterkwaliteit is ontzettend belangrijk voor een biodivers Nederland. We kunnen de kwaliteit verbeteren door niet te vervuilen met (kunst)mest, micro-plastics, medicijnresten en afval. Maar er kan nog veel meer, vraag bij jouw lokale waterschap wat je zelf kan doen.
Bedenk samen met buren, de gemeente of de hele regio hoe jullie je buurt of wijk willen vergroenen - met een bijensnelweg of groenovergang bijvoorbeeld. Samen kun je het verschil te maken.
De provincie en gemeente maken vaak het beleid over biodiversiteit en laten het uitvoeren. Spreek ze aan en stimuleer ze om de meest biodiverse streek van Nederland te worden!
Je kan zelf, op eigen houtje, al ontzettend goed helpen door insecten of andere dieren te tellen op de teldagen van natuurorganisaties. Sluit je aan bij de
Tijdens een BioBlitz zoek je zoveel mogelijk soorten binnen een bepaalde tijd, in een bepaald gebied.
Daarbij monitoren we nachtvlinders in het boerenland met emmers met led-licht. Dit kun je ook heel eenvoudig in je eigen tuin, straat of buurt doen.
Bij het monitoren van biodiversiteit, óf leg met school een (moes)tuin of Tiny Forest aan.
Meer groen is nodig, en juist nu, omdat veel planten- en diersoorten in Nederland onder druk staan. Dat is een groot probleem, want ook dieren die je nooit ziet, zijn heel belangrijk voor andere dieren die je wél ziet. Alle planten en dieren zijn nodig om de natuurlijke balans in evenwicht te houden. Zonder de ene soort, kunnen anderen - waaronder wijzelf - uiteindelijk niet overleven.
Op aarde leven zo’n acht miljoen planten- en diersoorten. In een rapport van de Verenigde Naties uit 2019 blijkt dat van die acht miljoen, één miljoen soorten binnen enkele tientallen jaren zullen uitsterven – tenzij we nu actie ondernemen. Voor ecosystemen duurt het miljoenen jaren om daar weer bovenop te komen, daarom is die actie van groots belang.
Bomen zetten koolstofdioxide om in zuurstof en groen. Vissen en waterplanten voorkomen algengroei en houden ons water schoon en helder. En al ons eten komt direct of indirect uit de natuur. Zonder zuurstof, water of voedsel kunnen we niet overleven, en al het leven om ons heen houdt onze toevoer van zuurstof, water en voedsel in stand. Daarom is het verlies van biodiversiteit een enorm probleem voor ons, en straks een nog groter probleem voor onze kinderen.
Maak Grijs Groener is een initiatief van Samen Voor Biodiversiteit. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel bestaat uit meer dan 100 Nederlandse organisaties die zich inzetten voor herstel van biodiversiteit in Nederland. Biodiversiteit hebben we allemaal nodig: om te eten, om te ademen, om van te genieten, om te kunnen leven. Daarom richten we ons op structurele verandering op allerlei plekken in ons land. En zoeken we naar nog meer organisaties en mensen zoals jij die ons willen helpen. Doe ook mee en maak grijs groener.
Het Deltaplan is een stichting met inmiddels 62 partners en 48 supporters, bestaande uit natuurorganisaties, boerenorganisaties, kennisinstellingen, overheden, banken en bedrijven. Ook is er een projectbureau dat het secretariaat van het Deltaplan voert en zorgt voor de operationele uitvoering van de gestelde koers. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel is sinds 22 mei 2019 (de Dag van de Biodiversiteit) een stichting.
De ecologen van het Netherlands Ecological Research Network (NERN) namen eind 2017 het initiatief om maatschappij-breed te gaan samenwerken aan biodiversiteitsherstel, met boeren, natuurorganisaties, terreinbeheerders, particulieren, onderzoekers en overheden. Een belangrijke aanjager voor het initiatief was een wetenschappelijk onderzoek over insectensterfte (2017). Eind 2018 is het plan van aanpak Deltaplan Biodiversiteitsherstel gepresenteerd, dat moet leiden tot het ombuigen van biodiversiteitsverlies naar herstel in 2030.
De ambitie van het Deltaplan is om in 2030 biodiversiteitsverlies in Nederland omgebogen te hebben naar biodiversiteitsherstel. Het herstel van biodiversiteit richt zich op drie focusgebieden: openbare ruimte, landbouw en natuur, omdat dit de drie belangrijkste vormen van grondgebruik in Nederland zijn én omdat daar de meeste winst behaald kan worden. Ook de stad speelt een belangrijke rol en biedt kansen voor biodiversiteitsherstel.
Website: www.samenvoorbiodiversiteit.nl
E-mail: info@samenvoorbiodiversiteit.nl
Vragen rondom pers en communicatie: corlissa.van.lohuizen@samenvoorbiodiversiteit.nl
